از تاریخچه حجامت و بادکش درمانی چه می دانید؟!

یکی از ساده‌ترین کاربردهای حجامت مکیدن نیش حشرات یا زخم‌ها بوده که در مواقعی انجام می‌شود. همیشه از قدیم این توصیه را در مورد نیش زنبور و یا گزش حشرات شنیده‌ایم که با مکیدن ناحیه گزیده شده و خارج کردن محتویات آن از دهان جلوی گسترش التهاب گرفته می‌شود. ازجمله اولین ابداعات بشری درزمینهٔ درمان برخی از بیماری‌ها، استفاده از حیوانات برای مکش مثل زالو در زالو درمانی» دیده می‌شود. اولین مبدأ تاریخی حجامت و بادکش را در قرن 15 پیش از میلاد در مصر باستان ذکر کرده‌اند که در آن زمان از شاخ حیوانات و بامبو به‌عنوان بادکش استفاده می‌شده است. البته شواهد مکش درمانی همچنین در طب سنتی چینی نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده. امروزه از بادکش درمانی و حجامت به‌عنوان راحت‌ترین و بهترین راه درمان در طب سنتی شناخته‌شده است.

بادکش درمانی چیست؟

بادکش درمانی احتمالاً بیش از ۵۰۰۰ سال قبل وجود داشته و از چین تا کشورهای اروپای شرقی مانند بالکان و بلغارستان و مصر در شمال آفریقا به کار می‌رفته است. در ایران نیز این روش درمانی در طب سنتی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و اطبایی مثل ابوعلی ‌سینا، رازی و جرجانی برای درمان بیماری‌ها و دردهای مختلف، بادکش درمانی را تجویز می‌کردند. امروزه نیز مراکز معتبری در ایران وجود دارند که درمان‌های طب سنتی را انجام می‌دهند.

بادکش درمانی یا کاپینگ یک روش درمان قدیمی است که بخش وسیعی از بیماری‌ها را می‌تواند درمان کند و به‌طورکلی می‌تواند روی حال عمومی چه در سطح ذهنی و روانی و چه در سطح جسمی و فیزیکی اثر بگذارد. اطباء سنتی معتقدند که بادکش می‌تواند نه‌تنها به‌اندازه آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها و حتی بیشتر از آن‌ها عمل کند، حتی درجایی که داروها از درمان قاصرند بادکش درمانی به بیماران کمک می‌کند. این تکنیک بسیار ساده، ارزان و کارآمد بوده و باید دانش آن را فراگیریم تا شادتر و سالم‌تر زندگی کنیم.

بادکش گذاشتن یا به قول عامه، لیوان انداختن‌ها امروزه در بین اهل‌فن به حجامت گرم و خشک، معروف است. در بادکش گرم با ایجاد حرارت در فنجان‌ها عمل بادکش را انجام می‌دهند، درنتیجه، یک خلأ در پوست بیمار ایجادشده که خون راکد را جدا می‌کند و معمولاً فنجان‌ها از نوع سفالی، شیشه‌ای، پلاستیکی و یا سیلیکونی هستند؛ اما در بادکش خشک از دستگاه‌های مکش استفاده می‌کنند که خلأ ایجادشده خون راکد را جدا می‌کند و امروزه، بیشتر از فنجان شیشه‌ای استفاده می‌شود چراکه پزشک یا درمانگر می‌تواند وضعیت پوست را کنترل کند.
بادکش درمانی از روش‌های مهم درمانی در طب سنتی و طب سوزنی (چینی) است که دارای سابقه چند هزارساله است. از گذشته‌های دور اطباء و حکمای مشرق زمین در درمان بسیاری از بیماری‌ها و دردها از آن بهره می‌گرفته‌اند. در طب سنتی چین، تلفیقی بین بادکش درمانی و طب سوزنی صورت گرفته است و اطبای چینی برای افزایش تأثیر طب سوزنی، در بسیاری موارد، آن را همراه با بادکش به کار می‌برند.

فواید بادکش درمانی

همان‌طور که گفته شد از بادکش برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شود. ازجمله فواید بادکش درمانی، کمک به درمان اختلالات خونی، بیماری‌های روماتیسمی، تسکین دردهای عضلانی، مشکلات زنان و اختلالات پوستی مانند اگزما و آکنه می‌توان اشاره کرد. بادکش با ایجاد خلأ، به حذف سموم و عفونت‌های موضعی مثلاً گزیدگی با مار و عقرب کمک می‌کند.
گاهی اوقات، با انجام تمرینات ورزشی بدن دچار خستگی و کوفتگی در بخش‌های مختلف شده که علت آن تجمع مواد زائدی مانند اسیدلاکتیک در بدن است. هنگامی‌که این مواد زائد در سلول‌ها و مویرگ‌های سطحی بدن وجود داشته باشد، مانع از خون‌رسانی دقیق و مناسب به سلول‌های بدن و قسمت‌های مختلف می‌شود و به‌این‌ترتیب درد و خستگی به همراه می‌آورد. بادکش با تغییر دادن موضع مواد زائد و با ایجاد انبساط در مجاری و عروق خونی به اکسیژن‌رسانی بهتر به سلول‌های بدن و همچنین رفع خستگی و کوفتگی عضلات بدن کمک می‌کند.
یکی دیگر از فواید بادکش کاهش درد و شل کردن عضلاتی است که جریان انرژی چی (Qi) را بهبود می‌بخشند. این امر به جریان آرام خون منجر می‌شود. همچنین از بادکش درمانی می‌توان برای از بین بردن  درد گردن، کمردرد، میگرن، روماتیسم، سلولیت، اضطراب و خستگی استفاده کرد. بادکش درمانی فواید بسیاری دارد که از دیگر فواید آن، کمک به درمان آلرژی و آسم، کم‌خونی و هموفیلی، ورم مفاصل و فیبرومیالژیا، اسپوندیلوز گردن، اگزما و آکنه، فلج صورت، باروری و برخی اختلالات زنان، هرپس زوستر و رگ‌های واریسی است.

عوارض بادکش چیست؟

این روش‌های درمانی معمولاً عوارض کمی داشته و اگر این روش درمانی را نزد یک درمانگر یا پزشک حرفه‌ای و آموزش‌دیده انجام دهید به‌احتمال‌زیاد عوارض بادکش نادرست را تجربه نخواهید کرد. برخی عوارض بادکش مانند درد خفیف، کبودی، سوختگی یا عفونت پوست را ممکن است پس از انجام آن مشاهده شود که پس از چند روز از بین خواهد رفت. فقط باید این مطلب را به باد داشته باشید که تحت هیچ شرایطی نباید بادکش را در قسمت‌های دارای التهاب پوست، سوختگی، عفونت یا زخم‌های باز انجام داد.

انواع بادکش درمانی:

بادکش صورت: برای رفع چین‌وچروک، شفاف شدن پوست
بادکش گردن: برای رفع مشکلات کم‌کاری و پرکاری تیروئید
فواید بادکش کمر: برای آزاد شدن گرفتگی عضلات در قسمت‌های کمر و سرشانه‌ها
بادکش سینه: برای بالا کشیدن سینه‌ها
بادکش شکم: جهت لاغری شکم و پهلوها، کاهش مشکلات گوارشی، درمان یبوست و بهبود و تقویت عملکرد معده و روده و دفع سنگ کلیه و سنگ صفرا
بادکش رحم و تخمدان: بهبود در عملکرد تخمدان و رحم، کاهش درد دوران پریود و ناباوری
بادکش سیاتیک: برطرف کردن گرفتگی اعصاب و عضلات در قسمت رگ سیاتیک

حجامت

حجامت که نوعی از بادکش درمانی است، قبل از قرار دادن این بادکش‌ها بر روی پوست چندین خراش در آن موضع ایجاد می‌کنند و سپس بادکش را بر روی آن گذاشته و با اعمال خلأ موجب خروج خون می‌شوند. این کار موجب تصفیه خون و فواید سلامتی متعددی برای بدن می‌شود. در کتب ابن‌سینا بیان‌شده که حجامت در پشت دو کتف، در زیر چانه، در رگ‌های گردن و نیز در ساق پا هر یک فواید خاص خود را برای سلامتی دارد.

ایده پشت حجامت، اعتقاد پیروان آن به طب اخلاطی است که به معنای دخالت چهارعنصر خون، بلغم، صفرا و سودا در سلامت بدن است. بر اساس این اعتقاد بیماری‌های ناشی از ازدیاد خون در بدن به‌وسیله حجامت درمان می‌شوند.
کاربرد روش حجامت در پزشکی امروز. امروزه پس از دوره‌ای نسبتاً طولانی از افول علوم وابسته به طب سنتی ازجمله حجامت و بادکش درمانی، این روش‌های درمانی باستانی مجدداً طرفدارانی در میان اقشار مختلفی از مردم پیداکرده‌اند.

فواید حجامت

اگرچه تحقیقات انجام‌شده بر روی این روش‌های درمانی به‌طور گسترده نبوده ولی ازنظر علمی تعدادی اثر درمانی برای حجامت شناسایی‌شده‌اند که عبارت‌اند از:

• کاهش درد: حجامت با تغییر در خواص بیومکانیکی پوست باعث کاهش مواد سمی و درد در پوست می‌شود.
• ریلکس کردن عضلات: حجامت از طریق تغییرات موضعی جریان خون در عضله و ساختار آن باعث نرم شدن و احساس خوبی در عضلات می‌شود.
• عمل حجامت به تنظیم سیستم ایمنی و هورمونی بدن کمک می‌کند.
•  حجامت از طریق حذف مواد زائد، فلزات سنگین در خون و سم‌ها به تصفیه خون یا عمل Detoxification کمک می‌کند.
• طبق یک نظریه دیگر حجامت در مردان موجب کاهش لیپوپروتئین با چگالی کم یا LDL می‌شود. LDL ماده‌ای غنی از چربی و کلسترول است که نقش اساسی در تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی عروقی دارد. در مقابل، لیپوپروتئین با چگالی بالا یا HDL، چربی خوب و محافظت‌کننده بدن در برابر بیماری‌های قلبی است. حجامت نسبت LDL به HDL را کم کرده و مقدار کلسترول تام خون را کاهش می‌دهد.
• حجامت باعث افزایش توده گلبول‌های قرمز و افزایش تولید آن‌ها می‌شود.
• سلول‌های پوست در پاسخ به محیط خلأ و نبود اکسیژن موقتی در طی بادکش درمانی سیگنال‌های بیوشیمیایی را آزاد می‌کنند که حتی بر روی بیان یا عدم بیان ژن‌های هسته سلول نقش دارند. خراش‌های سطحی بر روی پوست در طی حجامت همچنین پاسخ ترمیمی پوست را برمی‌انگیزد و ژن‌های دخیل در فرایندهای ترمیم پوست را فعال می‌کند.

به‌طورکلی حجامت درمانی مزایایی دارد که برخی از بیماری‌ها را درمان می‌کند که این بیماری‌ها شامل:

• اختلالات خونی مانند آنمی و هموفیلی
• بیماری‌های روماتیسمی مانند آرتریت و فیبرومیالژیا
• ناباروری و بیماری‌های زنان
• مشکلات پوستی مانند اگزما و آکنه
• فشارخون بالا
• میگرن
• اضطراب و افسردگی
• تراکم برونشینی ناشی از آلرژی و آسم
• واریس

عوارض حجامت

حجامت عوارض خاصی نداشته فقط باید یک سری نکات را قبل از انجام حجامت مدنظر داشت این است که باید از حجامت در عروق اصلی و شریان‌های اصلی و کوچک پرهیز کرد. کسانی که گرسنه هستند، غذاخورده‌اند یا خیلی خسته هستند نباید حجامت کنند. همچنین به کسانی که دچار بیماری‌های زیر هستند، توصیه می‌شود که حجامت نکنند:

• بیماری‌های خفیف یا جدی قلبی و نارسایی قلبی دارند.
• دچار اختلالات روانی جدی، تشنج و خشم هستند.
• سابقه خونریزی شدید و بیماری‌هایی مانند هموفیلی، هپاتیت B و سرطان خون‌دارند.
• پوست بسیار حساسی دارند یا پوست آن‌ها زخم است.
• بیماری سل دارند.
• خانم‌هایی که باردار هستند.

یکی از فواید بادکش درمانی رفع سلولیت ها و چربی‌های شکم و پهلوست که اکثر درمانگرها این روش را برای لاغری و #رژیم من برنامه را دریافت کنید.