اوره خون چیست و عوارض اوره بالا در کودکان کدام هستند؟!

یکی از شرایطی که تعیین کننده رژیم غذایی یا به‌طور کلی سبک زندگی ما است، سطح سلامتی و همچنین وجود بیماری‌های زمینه‌ای است که در بدن ما وجود دارند. برخی از انواع بیماری‌ها ما را ناچار می‌کنند محدودیت‌های خاصی در رژیم غذایی و یا در شرایط زندگی خود ایجاد کنیم. یکی از این بیماری‌ها تغییر در میزان اوره خون (Urea) است. به‌طور کلی در چرخه اوره در بدن همه افراد، این ماده ایجاد می‌شود و به همین دلیل ممکن است در برخی از افراد اوره خون بالا باشد و یا برخی دچار کمبود اوره خون باشند. در این مطلب از ابوفاضل شاهین شهر می‌خواهیم توضیح دهیم اوره خون چیست، راه‌های درمان اوره خون بالا و همچنین کمبود اوره خون چه هستند؛ پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا بدانیم برای پایین آوردن اوره خون چه باید کرد.

اوره خون چیست ؟

پروتئین در بدن یکی از درشت مغذی‌های ضروری است که باید آن را از مواد غذایی دریافت کنیم و طی تغییراتی که در سطح متابولیسم پروتئین صورت می‌گیرد ،این مواد برای ساختار ماهیچه‌ها و... آماده می‌شوند. اوره و اسید اوریک از مواد دفعی جانداران هستند که دارای نیتروژن بوده و به ترتیب از متابولیسم پروتئین و پورین‌ها در بدن ایجاد می‌شوند. اوره تولید شده در طی متابولیسم پروتئین، که یک ماده زاید است، در طی چرخه اوره به شکل قابل دفع تبدیل شده و سپس از طریق کلیه‌ها به درون ادرار دفع می‌شود. از دیگر مواد دفعی حاوی نیتروژن که از طریق کلیه‌ها دفع می‌گردند می‌توان به اسید اوریک و کراتینین (creatinine) اشاره کرد.

پس از اینکه متوجه شدیم اوره خون چیست؛ باید بدانیم چرا اندازه گیری سطح اوره خون ارزش دارد. در حقیقت کاربرد اوره در خون و همچنین اندازه‌گیری سطح اوره در ادرار، برای بررسی عملکرد کلیه‌ها اهمیت دارد. میزان طبیعی اوره خون در افراد بالغ ۱۵ تا ۴۵ mg/dl و در کودکان ۱۰ تا ۴۰ mg/dl است. همچنین در کنار آزمایش میزان اوره خون، از سنجش BUN یا همان میزان نیتروژن اوره خون استفاده می‌کنند که به‌صورت غیرمستقیم میزان اوره را نمایش می‌دهد. میزان طبیعی BUN در افراد بالغ حدود ۱۰ تا ۲۰ mg/dl است. آزمایش کراتینین خون، کراتینین ادرار و اسیداوریک نیز اغلب در کنار آن‌ها در صورت صلاحدید پزشک، انجام می‌شوند.

علت بالا رفتن اوره خون

بالا رفتن اوره خون ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود که شامل موارد زیر هستند:

تغییر میزان پروتئین در رژیم غذایی سبب می‌شود متابولیسم پروتئین افزایش یافته و در نتیجه در طی آن اوره بیشتری تولید شود و چنانچه این میزان از حد خاصی بالاتر رود، بدن برای دفع مواد زاید ناشی از چرخه اوره با مشکل روبرو می‌شود.

مشکل در عملکرد کلیه‌ها نیز سبب می‌شود اوره تولید شده، حتی اگر در مقادیر طبیعی باشد، نتوانند به راحتی از بدن دفع شده و در نتیجه در خون تجمع پیدا کند. علل ایجاد مشکل در دفع از کلیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• وجود کم آبی شدید در بدن و کاهش حجم مایعات
• بیماری‌های کلیوی همچون سنگ کلیه که پارانشیم کلیه را درگیر می‌کند.
• عفونت و بیماری‌های کیست در کلیه
• سنگ حالب انسدادی
• تنگی شدید در محل اتصال حالب به لگنچه کلیه
• پروستات انسدادی و مزمن

در صورت بروز خونریزی‌های داخلی و گوارشی نیز ممکن است بدن به دلیل ایجاد کم آبی با افزایش اوره خون مواجه شود.

برخی از داروها نیز ممکن است سبب بالا رفتن اوره خون شوند که به دلیل کاهش دفع اوره از کلیه‌ها است. داروها شامل جنتامایسین، کاربامازپین و متوترکسات هستند.

سن افراد نیز در افزایش اوره خون موثر است؛ زیرا پس از سن ۵۰، عملکرد کلیه‌ها کاهش پیدا کرده و هر ۱۰ سال میزان اوره خون مقداری افزایش می‌یابد.

علائم افزایش اوره خون

به افزایش اوره خون، اورمیا نیز می‌گویند. اوره بالا در کودکان و بزرگسالان علائمی دارد که با توجه به همین علائم بالا رفتن اوره، افراد برای درمان به پزشک مراجعه می‌کنند. این علائم افزایش اوره خون شامل موارد زیر است:

• افزایش غلظت و فشار خون
• خشک شدن پوست و خارش
• ایجاد التهاب و تورم در پاها
• احساس ضعف، خستگی و گیجی
• حالت تهوع و استفراغ
• تکرر ادرار
• ایجاد آسیب‌های عصبی در نتیجه بالا رفتن اوره که سبب بی‌حس شدن و گزگز کردن دست‌ها و پاها می‌شود.

کمبود اوره خون

چنانچه میزان پروتئین در رژیم غذایی افراد کم باشد که می‌تواند به دلیل وجود سوء تغذیه و یا اختلالات کبدی و در نتیجه عدم متابولیسم صحیح پروتئین‌ها در کبد باشد، افراد دچار کمبود اوره خون می‌شوند. همچنین بیش از حد دریافت کردن مایعات و افزایش هیدراتاسیون بدن نیز سبب کاهش میزان اوره در ادرار می‌گردد. در صورت کاهش اوره خون باید افراد میزان مصرف مایعات خود را کاهش دهند‌.

راه‌های درمان اوره خون بالا

آیا می‌دانید برای پایین آوردن اوره خون چه باید کرد؟! بالا بودن اوره خون سبب ایجاد مشکلات قلبی و عروقی، ایجاد خارش شدید، بروز آمیلوئیدوز (که همان بیماری نادر خشک شدن و دردناک شدن مفاصل است) و همچنین ممکن است سبب پرخاشگری و افسردگی شود.

برای تشخیص اوره خون بالا می‌توان از آزمایش خون، آزمایش ادرار و همچنین در موارد شدید از آزمایش و رادیوگرافی مفصل، آزمایش مایع مفصلی و همچنین بیوپسی آن استفاده کرد.

درمان سنتی

راه‌های درمان اوره خون بالا تا حدودی به دلیل اوره خون بالا بستگی دارد؛ اما از طریق راه های درمان اوره بالا در طب سنتی نیز می‌توان مراحل ابتدایی این بیماری را کنترل کرد. برای پایین آوردن اوره خون در طب سنتی می ‌وانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

استفاده از جوش شیرین و حل کردن و نوشیدن یک قاشق چای‌خوری سرخالی از آن در طی روز سبب ایجاد خاصیت قلیایی و حل شدن اوره یا اسید اوریک در خون و همچنین دفع راحت‌تر از طریق ادرار می‌شود. البته چنانچه تحت نظر پزشک هستید و دارویی مصرف می‌کنید، پیش از استفاده از جوش‌شیرین حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

همچنین گیاهان دارویی نیز از را‌ه‌های پایین آوردن اوره خون در طب سنتی هستند. برای مثال یکی از راه‌های درمان اوره بالا در طب سنتی استفاده از کرفس به دلیل خاصیت ادرار آوری است که باعث افزایش حجم مایعات دفعی و درنتیجه افزایش دفع اوره از بدن می‌شود. می‌توانید از برگ کرفس برای تهیه دمنوش کرفس استفاده نمایید. همچنین آب کرفس که از ساقه آن بدست می‌آید نیز مفید است. با این‌حال با مصرف بیش از حد کرفس، سلامت کبد خود را به خطر نیندازید. یکی دیگر از راه‌های درمان اوره بالا در طب سنتی، استفاده از چای ترش است که از تجمع مایع در بدن جلوگیری می‌کند و دفع آن را افزایش می‌دهد.

درمان مدرن

همچنین در صورت صلاحدید پزشک می‌توان از قرص کاهش اوره خون استفاده کرد، زیرا در موارد افزایش شدید سطح اوره خون، ممکن است مسمومیت و عوارض دیگری به وجود بیاید. یکی از انواع قرص کاهش اوره خون، آلپورینول است؛ اما برای مصرف هر دارویی باید به پزشک مراجعه کنید.

در کنار استفاده از قرص کاهش اوره خون، برای افرادی که دچار نارسایی کلیوی هستند، می‌توان برای دفع مواد زائد از خون، دیالیز انجام شود .همچنین این افراد ممکن است نیازمند پیوند کلیه باشند تا بتوانند به‌صورت طبیعی زندگی کنند. اوره بالا در کودکان و بزرگسالان خطرناک است و در صورت بروز هر علامت باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از بالا رفتن اوره خون

برای پیشگیری از افزایش اوره خون لازم است یک سبک زندگی سالم داشته باشید. داشتن رژیم غذایی حاوی پروتئین کم و سبزیجات و میوه‌های زیاد، نوشیدن میزان کافی آب در روز، ترک کردن الکل و سیگار، فعالیت بدنی و ورزش، کنترل وزن، کنترل دیابت و فشارخون از راه‌های پیشگیری از بروز اوره خون است. استفاده از سبزیجاتی که برگ تیره دارند همچنین کاهو، خیار، کدو و میوه‌های دارای ویتامین C همچون توت فرنگی، سیب، نارنگ وی لیمو ترش، استفاده از گوشت و شیر دام‌هایی که از ذرت تغذیه نمی‌کنند و علف می‌خورند نیز برای کنترل اوره خون مفید است. استفاده از غذاهای حیوانی که پروتئین بالا دارند؛ همچنین غذاهای دریایی، مصرف زیاد سدیم، غذاهای حاوی فسفر بالا همچون آجیل‌ها و غذاهای سرخ‌شده و فست‌فودها برای افرادی که اوره خون آن‌ها بالا است، مضر است.

همانطور که گفته شد سبک زندگی در پیشگیری و کنترل اوره خون بالا اهمیت بسیاری دارد؛ به همین دلیل بهتر است برای پیشگیری از اوره بالا در کودکان و بزرگسالان حتماً وزن خود را کنترل کنید. رژیم بهاره ابوفاضل شاهین شهر نه‌تنها به شما یک رژیم غذایی سالم و اصولی ارائه می‌دهد تا بدون‌محدودیت انواع مواد مغذی مورد نیاز خود را تامین کنید، بلکه به بیماری‌های زمینه‌ای و ویژگی‌های فردی شما نیز توجه کرده و همچنین می‌توانید برای تغییر سبک زندگی خود، ورزش مناسب نیز دریافت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی #رژیم آنلاین من کلیک نمایید.