با شدیدترین عوارض آنتی بیوتیک آشنا شوید!

شاید در زندگی روزانه کلمه آموکسی یا آموکسی سیلین یا حتی پنی سیلین را زیاد شنیده باشید و آن‌ها را به‌عنوان داروهایی برای سرماخوردگی بشناسید ویا حتی خودسرانه مصرف کرده باشید؛ اما باید بدانیم که واقعا داروهای آنتی بیوتیک چیست؟ آنتی بیوتیک ها گروه وسیعی از داروهای تولید شده در جهان را تشکیل می‌دهند که اغلب توسط برخی از انواع میکروارگانیسم‌های قارچ ویا باکتری تولید می‌شوند و خاصیت ضدزیستی دارند که آن را با از کار انداختن یا از بین بردن قسمتی از باکتری اعمال می‌کنند. بنابراین چنانچه شما نیز هنگام سرما خوردگی به‌صورت خودسرانه آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید، با این مطلب از ابوفاضل شاهین شهر همراه باشید تا انواع آنتی بیوتیک، عوارض آنتی بیوتیک و نحوه مصرف آنتی بیوتیک را بشناسید.

انواع آنتی بیوتیک

داروهای آنتی بیوتیک با توجه به عملی که انجام می‌دهند به گروه‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند؛ به عنوان مثال برخی از انواع آنتی بیوتیک‌ ساختارهای ژنتیکی باکتری‌ها را از بین می‌برند و خود به ۲ گروه تجزیه‌کننده DNA و تجزیه‌کننده RNA تقسیم می‌شوند. برخی از انواع آنتی بیوتیک‌ ها قدرت تجزیه مواد آلی پروتئینی یا لیپیدی موجود در دیواره باکتری را داشته و از طریق تخریب دیواره، باعث از بین رفتن آن می‌شوند. برخی از داروهای آنتی بیوتیکی می‌توانند فعالیت ریبوزوم‌ها و سایر ساختارهای داخلی یک باکتری که برای تولید انرژی، بقا و تکثیر نیاز دارد را از کار انداخته و از این راه سبب مرگ و از بین رفتن باکتری ئ در نتیجه از بین رفتن عفونت‌های باکتریایی شوند.

بنابراین گروه‌های مختلف دارویی آنتی بیوتیک در درمان بسیاری از بیماری‌ها و عفونت‌های باکتریایی اثر دارند که می‌توانند به‌صورت موضعی استفاده شوند، همچون محلول‌های کلیندامایسسن برای از بین بردن باکتری‌های سطح پوست و برای جلوگیری و درمان جوش‌های صورت ویا به‌صورت سیستمیک عمل کنند که با استفاده از قرص‌ها و یا کپسول‌های خوراکی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

همچنین انواع آنتی بیوتیک‌‌ها با توجه به اثر روی باکتری به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند:

• آنتی بیوتیک‌های باکتریوسید، که باعث از بین رفتن کامل سلول بیماری‌زا می‌شوند.
• باکتریواستاتیک، که باعث توقف رشد و ثابت ماندن تعداد سلول بیماری‌زا می‌شوند.

آنتی بیوتیک‌ها از نظر وسعت عملکرد به دو گروه تقسیم می‌شوند:

۱- آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیف: آن‌هایی هستند که در مقابل انواع مختلف میکروارگانیسم‌ها فعالیت می‌کنند و هدف خاصی ندارند.

۲- آنتی بیوتیک‌های با طیف محدود: آن‌هایی هستند که فقط در مقابل یک میکروارگانیسم یا طیف بسیار محدودی از میکروارگانیسم‌ها فعال هستند و فقط بر آن نوع خاص اثر می‌کنند.

این داروها شامل گروه‌ها و نوع‌های متفاوتی از جمله سفکسیم، سفکسین، مترانیدازول، پنی سیلین، آموکسی سیلین، کلیندامایسین، ونکومایسین، سفالکسین و... هستند.

نحوه مصرف آنتی بیوتیک

باکتری‌ها انواع متفاوتی دارند که در ویزگی‌هایی همچون نوع ژنتیک هسته و ماده آلی دیواره و همچنین سازوکار با یکدیگر متفاوت هستند. به‌عنوان مثال یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها نیاز یا عدم نیاز به اکسیژن برای حیات و تکثیر است که سبب می‌شود آنتی بیوتیک‌های خاصی برای درمان هرکدام از این انواع باکتری تجویز شود و درنتیجه هرکدام از این داروهای آنتی بیوتیک تجویز شده مخصوص بیماری و عفونت خاصی است. استفاده نامناسب و خودسرانه و همچنین تکمیل نکردن دوره درمان آنتی بیوتیک حتی اگر بعد مدت کوتاهی نتیجه داده باشد، می‌تواند در فرد مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ایجاد کند؛ در نتیجه نحوه مصرف آنتی بیوتیک اهمیت بسیار زیادی دارد.

همچنین استفاده نابجا آنتی بیوتیک‌ها باعث ظهور پاتوژن‌های مقاوم به آنتی بیوتیک می‌شود و در نتیجه نیاز بیشتری به کشف داروهای جدید یا مصرف داروهای موثرتر ایجاد می‌گردد و علاوه‌بر سخت‌تر کردن درمان، هزینه‌های درمان را نیز افزایش می‌دهد.

عوارض آنتی بیوتیک ها

علی‌رغم  فایده‌ها و استفاده‌‌ای که از داروهای آنتی بیوتیک‌ها می‌شود، استفاده بیش از حد، خودسرانه و حتی کمتر از طول دوره، عوارض زیادی برای انسان دارد که از عارضه طولانی‌مدت عدم مصرف صحیح دارو، می‌توان به مقاومت باکتری به آن دارو و جهش و ایجاد باکتری‌های قوی‌تر و مقاوم‌تر می‌توان اشاره کرد.

یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین عوارض آنتی بیوتیک مشکلات گوارشی ناشی از مصرف بی‌رویه این داروها است که شامل اسهال، تغییر رنگ ادرار و سوزش هنگام ادرار کردن هستند.

از دیگر عوارض آنتی بیوتیک که بر اثر مصرف خودسرانه ایجاد می‌شود نیز می‌توان به از بین بردن باکتری‌های مفید بدن در دستگاه گوارش، روی پوست و... که در برابر قارچ ها عمل می‌کنند و در نتیجه مانع از ابتلا به عفونت های قارچی می‌شوند، اشاره کرد.

تقویت بدن بعد از مصرف آنتی بیوتیک

• مصرف آنتی بیوتیک می‌تواند موجب تغییراتی در روده شود، که احتمال ابتلا به اسهال با مصرف آنتی بیوتیک، به ویژه در کودکان، را افزایش می‌دهد. به گفته محققان مصرف پروبیوتیک‌ها که همان محصولات حاوی باکتری‌های خوب هستند، می‌تواند خطر ابتلا به اسهال که از عوارض آنتی بیوتیک است را کاهش دهد و در نتیجه سبب تقویت بدن بعد از مصرف آنتی بیوتیک شود. به خاطر داشته باشید از آنجایی که مواد غذای پروبیوتیک، خود، باکتری هستند، مصرف همزمان آن‌ها با آنتی بیوتیک می‌تواند موجب مرگ این باکتری‌های مفید نیز بشود؛ بنابراین چند ساعت فاصله بین مصرف پروبیوتیک‌ها و آنتی بیوتیک‌ها اهمیت دارد و می‌توان تا مدتی پس از مصرف دارو، برای ایجاد محیطی مناسب در روده ادامه یابد.

مواد غذایی حاوی پروبیوتیک

غذاهای تخمیر شده که به واسطه فعالیت میکروب‌ها شکل میگیرند و شامل باکتری‌هایی مانند لاکتوباسیل‌ها هستند، مانند: ماست، پنیر، کلم ترش، کامبوچا، کیمچی و...

• غذاهای با مقدار فیبر بالا نیز یکی از موادغذایی برای تقویت بدن بعد از مصرف آنتی بیوتیک است. بدن انسان آنزیم‌ها هضم فیبر را ندارد اما باکتری‌های روده توانایی این عمل را دارند و درنتیجه‌ی آن رشد بیشتر و بهتری خواهند داشت و به همین دلیل پس از مصرف آنتی بیوتیک و کاهش این باکتری‌های مفید، می‌توان با مصرف غذاهای حاوی فیبر به رشد آن‌ها کمک کرد.

مواد غذایی حاوی فیبر

غذاهای مفید حاوی فیبر بالا شامل غلات کامل، مغزهای خوراکی، دانه‌ها، لوبیاها، عدس، توت‌ها، بروکلی، نخودها و موز هستند که به تقویت بدن بعد از مصرف آنتی بیوتیک کمک می‌کنند.

• همچنین از دیگر مواد غذایی که باکتری های پروبیوتیک از آن‌ها استفاده می‌کنند و به رشد آن‌ها کمک می‌کند کاکائو است که دارای پلی فنول‌های آنتی‌اکسیدانی است.

• همچنین عدم استفاده از مواد غذایی که اثر آنتی بیوتیک‌ها را کاهش داده یا خنثی می‌کند نیز در طول درمان با آنتی بیوتیک بسیار اهمیت دارد و به سلامت بدن و تسریع در درمان کمک می‌کند، مثالی از این مواد گریپ‌فروت است.

رژیم غذایی پس از مصرف آنتی بیوتیک

اغلب افراد پس از مصرف آنتی بیوتیک دچار ضعف می‌شوند. افرادی که دچار ضعف نمی‌شوند نیز باید از سلامتی خود مراقبت کنند زیرا مصرف آنتی بیوتیک به دلیل شیمیایی بودن این دارو و همچنین استفاده‌ای که از نیروی بدن برای از بین بردن بیماری‌ها می‌کند، سبب می‌شود بدون آنکه متوجه شوند بدن آن‌ها ضعیف شود. به همین دلیل افرادی که تحت رژیم لاغری قرار دارند، آسیب بیشتری از این موضوع می‌بینند؛ مگر آنکه رژیم غذایی آن‌ها یک رژیم سالم و اصولی باشد. رژیم‌های بهاره ابوفاضل شاهین شهر به دلیل تاثیر همزمان آن‌ها بر بهبود سلامتی و تناسب اندام، طرفداران بسیاری دارد. برای دریافت رژیم همین حالا بر روی #ابوفاضل شاهین شهر، به سایت اصلی وارد شوید.