پرولاکتین بالا و چاقی چه ارتباطی دارند؟!

پرولاکتین یکی از انواع هورمون‌هایی است که بیشتر در ارتباط با خانم‌ها مطرح شده و مورد آزمایش قرار می‌گیرد. ممکن است پزشکان در موارد مختلفی، آزمایش پرولاکتین را درخواست کنند. آیا می‌دانید پرولاکتین بالا به چه دلایلی اتفاق می‌افتد و چه نشانه‌هایی دارد؟! در ابوفاضل شاهین شهر می‌خواهیم درباره ارتباط پرولاکتین بالا و چاقی صحبت کنیم؛ پس تا پایان مطلب با ما همراه باشید تا درباره این هورمون بیشتر بدانید.

از پرولاکتین چه می‌دانید؟!

پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می‌شود و به نام هورمون لاکتوژن هم شناخته می‌شود. پرولاکتین به‌طور عمده در تولید شیر پس از زایمان نقش دارد و برای سلامت باروری زنان و مردان بسیار مهم است. عملکرد این هورمون در آقایان هنوز به خوبی شناخته شده نیست؛ با این حال از سطح پرولاکتین برای اندازه گیری میزان رضایت جنسی در زنان و مردان استفاده می‌شود. همچنین از آزمایش سطح این هورمون برای تشخیص سایر مشکلات هورمونی، توسط پزشکان استفاده می‌شود.

معمولاً در زمان شیردهی و باروری سطح هورمون پرولاکتین در این خانم‌ها بالا می‌رود؛ اما در بقیه مواقع سطح هورمون پایین است و در حد نانوگرم در خون اندازه‌گیری می‌شود. هنگامی که در خانم‌های عادی سطح پرولاکتین خون بسیار بالا باشد، ممکن است به پرولاکتینوما دچار باشند. پرولاکتینوما، که همان پرولاکتین بالا است، یک تومور خوش خیم در غده هیپوفیز است که باعث ترشح بیش از حد پرولاکتین می‌شود.

گاهی اوقات مشکلات باروری یا سیکل‌های قاعدگی نامنظم به علت بالا بودن سطح پرولاکتین در خون خانم‌ها است که می‌توان با آزمایش خون آن را مشخص کرد و برای درمان قاعدگی نامنظم اقدام نمود.

بیشتر بخوانید: #قاعدگی نامنظم به چه معناست ؟

علائم بالا بودن پرولاکتین در زنان

از علائم بالا بودن پرولاکتین در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سردردهای بی دلیل
• اختلال بینایی
• گالاکتوره یا بیرون آمدن شیر از پستان‌ها خارج از زمان بارداری و شیردهی
• درد و ناراحتی حین نزدیکی
• رشد غیر طبیعی موهای صورت و بدن
• آکنه

علائم بالا بودن پرولاکتین در آقایان

ممکن است در آقایان نیز میزان پرولاکتین بالا باشد. چنانچه ترشح هورمون پرولاکتین در آقایان بیش از حد باشد، دچار علائم زیر می‌شوند:

• سردردهای بی‌دلیل
• اختلال بینایی
• کاهش میل جنسی
• مشکلات باروری
• اختلال نعوظ
• ریزش غیرطبیعی موهای بدن و صورت

نحوه اندازه گیری پرولاکتین

آزمایش اندازه گیری سطح پرولاکتین در خون بسیار راحت بوده و توسط گرفتن کمی خون از دست می‌توان  آن را انجام داد. این آزمایش‌ها معمولاً صبح دو ساعت بعد از بیداری انجام می‌شود. چنانچه سطح این هورمون در خون بین ۳۰ تا ۲۰۰ نانوگرم در میلی لیتر باشد، طبیعی در نظر گرفته می‌شود. برای نحوه اندازه گیری پرولاکتین باید حتما به این نکته توجه کنید که آزمایش را در صبح و حتما پس از دو تا سه ساعت پس از بیداری انجام دهید؛ در غیر این‌صورت، یعنی چنانچه بلافاصله پس از بیداری ویا در زمان کوتاهی پس از آن باشد؛ پاسخ درستی دریافت نمی کنید و به‌صورت کاذب پرولاکتین بالا را نشان می‌دهد. همچنین بهتر است به مدت دو تا سه ساعت پیش از انجام آزمایش، از لباس زیرهای تنگ استفاده نکنید.

علل افزایش پرولاکتین در خون

می‌توان برای علل افزایش پرولاکتین در خون به موارد بسیاری اشاره کرد. در زیر برخی از آن‌ها را آورده‌ایم:

اختلالات هیپوفیز

کم‌کاری تیروئید

تنبلی تخمدان

بیماری کلیوی

بیماری #کبد چرب

بی‌اشتهایی عصبی

وجود رولاکتینوما

پس از بررسی آزمایش پرولاکتین و درصورت مواجهه با پرولاکتین بالا، برای تشخیص موارد دیگر دکتر به آزمایشات بیشتر نیازمند است. در اکثر موارد بالا معالجات با دارو درمانی به راحتی جوابگو هستند.

چند راهکار برای کاهش پرولاکتین

کاهش پرولاکتین معمولاً توسط دارو درمانی و به تشخیص دکتر پزشک انجام می‌شود. در موارد بسیار نادر ممکن است برای تومور پرولاکتینوما احتیاج به جراحی باشد؛ وگرنه با دارو به خوبی کوچک شده و قابل کنترل است؛ اما برای آنکه بتوانید سطح پرولاکتین خود را کنترل کنید، باید موارد زیر را رعایت کنید

• غذایی متعادل و سالم انتخاب کنید.
• استرس خود را کم کنید.
• فعالیت‌های بدنی را متوقف کنید و از پوشیدن لباس های تنگ و چسبان که باعث فشار به قفسه سینه می‌شود خودداری نمایید.
• از پوشیدن لباس‌هایی که باعث تحریک و فشار به نوک سینه‌ها می‌شود خودداری کنید.
• ویتامین B6 و ویتامین E مصرف کنید. ویتامین B6 باعث تولید دوپامین شده که خود کنترل کننده پرولاکتین است. ویتامین E نیز به طور طبیعی مانع از افزایش سطح پرولاکتین می‌شود. ابته برای مصرف هر کدام از این مکمل‌های غذایی، به‌خصوص ویتامین E باید با پزشک مشورت نمایید.

آنچه لازم به ذکر است این است که بالا بودن سطح پرولاکتین برای زندگی فرد اصلا تهدید کننده نیست و مشکلات ناباروری ناشی از آن پس از کنترل سطح هورمون به حالت عادی برمی‌گردد.

درمان پرولاکتین بالا چقدر طول میکشد ؟

مصرف بعضی داروهای اعصاب نیز ممکن است در ایجاد پرولاکتین بالا موثر باشد؛ اما آنچه مسلم است کنترل استرس، غذا، خواب و استفاده از داروهایی که پزشکاتن برای کنترل پرولاکتین تجویز می‌کند، به سرعت جواب داده و در زمان کوتاهی، شما به نتیجه مطلوب می‌رسید. البته در بسیاری از موارد قطع بعضی داروها و تغییر روش زندگی، خودبه‌خود موجب تنظیم سطح هورمون در بدن می‌شود.

در موارد بسیار نادری که غده پرولاکتینوما بسیار بزرگ شده باشد، چون نزدیک عصب بینایی است بر روی بینایی اثر گذاشته و پزشک مجبور به درآوردن آن می‌شود. با توجه به اندازه غده و تشخیص پزشک می‌توان غده را از راه بینی تخلیه کرد؛ در غیر این‌صورت از بالای جمجمه می‌توان آن را تخلیه نمود. در صورتی که امکان برداشتن غده نباشد، می‌توان با رادیوتراپی آن را کوچک کرد. در هر صورت در پاره‌ای از موارد حدود چند سال بعد از برداشتن غده، ممکن است که دوباره رشد کرده و بازگردد؛ بنابراین در تماس بودن با پزشک و کنترل آن لازم است .

پرولاکتین بالا و چاقی

طبق تحقیقات انجام شده، بیشتر افراد مبتلا به چاقی که با رژیم سفت و سخت هم قادر به کنترل وضعیت خود نیستند؛ سطح پرولاکتین خونشان بالا است و با کاهش آن تا حدودی  قادر به کنترل این وضعیت هستند. البته کم‌کاری تیرویید که با بالا رفتن پرولاکتین در ارتباط است نیز می‌تواند باعث چاقی شود. این بخاطر این است که پرولاکتین در زمان بارداری و شیردهی باعث ازدیاد اشتها جهت تغذیه جنین و سپس تولید شیر می‌شود؛ بنابراین زمانی که در حالت عادی در خانم‌ها یا آقایان پرولاکتین بالا می‌رود، این افزایش اشتها موجب چاقی می‌گردد. بنابراین ارتباط پرولاکتین بالا و چاقی نیز در بسیاری از موارد موجب تشویق افراد برای درمان پرولاکتین بالا می‌شود.

چنانچه سطح پرولاکتین خون شما طبیعی است و طی انجام آزمایش‌های متنوع، از سلامتی خود اطمینان دارید؛ ممکن است دچار استپ وزنی شده باشید. بهاره ابوفاضل شاهین شهر برای این زمان، بهترین رژیم را به شما ارائه می‌دهد تا با وارد آوردن شوک به متابولیسم خود، دوباره وزن کم کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی #رژیم استپ وزن، همین حالا این مسئله را حل کنید.