آلزایمر بیماری قرن!

آلزایمر، واژه‌ای که شاید اکثر ما در مواقعی که موضوعی را فراموش می‌کنیم، به شوخی از آن استفاده کرده و فراموش‌کاری خود را به آن اطلاق می‌نماییم، در واقع بیماری است که فرد مبتلا و اطرافیانش را از مسیر زندگی عادی خارج کرده و محدودیت‌ها، چالش‌ها و مشکلاتی را برای آن‌ها به ارمغان می‌آورد.

بیماری آلزایمر که از آن با نام فراموشی نیز یاد می‌شود، بیماری است که با زوال عقل مشکلات فراوانی را برای فرد مبتلا به وجود می‌آورد. مغز، این مرکز پردازش و مدیریت حیات بدن، زمانی که به بیماری آلزایمر دچار می‌شود، تمام تصویری که از آدمی در ذهن‌ها نقش‌بست‌هاست را زدوده و رفتارها، مشکلات و عواقبی اغلب ناراحت‌کننده را بر جای می‌گذارد که می‌تواند مسیر زندگی فرد مبتلا و اطرافیان او را برای همیشه تغییر دهد.

مطلب پیشنهادی: #راز تقویت حافظه

آلزایمر چیست؟

اگرچه آلزایمر، بیماری مغزی است که بیشتر در سالمندان پدیدار می‌شود، اما راه‎‌های پیشگیری بسیاری دارد که می‌توان به کمک آن‌ها از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد. علائم این بیماری مغزی با اختلالاتی که در حافظه فرد بیمار به وجود می‌آید، نمایان شده و به‌مرورزمان به رفتارهای واکنشی فرد نیز سرایت می‌کند تا جایی که ممکن است از یک فرد سالمند و بالغ مبتلابه آلزایمر، رفتار یا واکنشی مشاهده شود که حتی از یک کودک نیز سر نمی‌زند.

آلزایمر رایج‌ترین شکل زوال عقل است. علائم این بیماری با از دست دادن قدرت حفظ اطلاعات به‌خصوص حافظهٔ موقت در دوران پیری آغازشده و به‌تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم، گوشه‌گیری و سرانجام مرگ در اثر ناراحتی‌های تنفسی به پایان می‌رسد. مرگ پس از پنج‌تا ده سال از بروز علائم اتفاق می‌افتد؛ اما بیماری حدود بیست سال قبل از ظهور علائم آغازشده است. این بیماری با از دست رفتن سیناپس‌های نورون‌ها  در برخی مناطق مغز، فاسدشدن سلول‌های مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی، ایجاد ساختارهای پروتئینی کروی شکلی به نام پلاک‌های پیری (SP) در خارج نورون‌های برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشته‌های به نام NFT در جسم سلولی نورون‌ها، مشخص می‌شود.

با شناخت علائم آلزایمر و کسب اطلاعات بیشتر درباره این بیماری، علاوه بر آنکه می‌توانیم نسبت به وقوع آن جلوگیری کرده و اقداماتی را جهت عدم ابتلا به آن انجام دهیم، می‌توانیم در صورت بروز چنین بیماری برای خود یا اطرافیان، نسبت به دریافت درمان‌های زودهنگام پزشکی هوشیار بوده و سریع‌تر اقدام نماییم.

مطلب پیشنهادی: #علائم بیماری پارکینسون

علائم آلزایمر شدید

آلزایمر انواع گوناگونی دارد؛ اما اغلب انواع این بیماری را بر اساس شدت آن طبقه‌بندی می‌کنند. آلزایمر شدید، نوعی از آلزایمر است که به‌طورکلی نود یا صد درصد از حرکات و فعالیت‌های روزمره بیمار را مختل کرده و او را به‌طور کامل بستری و تحت مراقبت درآورده است.

بیمارانی که به آلزایمر شدید مبتلا هستند اغلب:

• قدرت تکلم را به‌طور ناقص یا کامل ازدست‌داده‌اند به‌طوری‌که کلمات آن‌ها گنگ و نامفهوم است.
• قدرت راه رفتن را به‌طور کامل یا ناقص ازدست‌داده‌اند به‌طوری‌که برای جابه‌جایی آن‌ها از ویلچر استفاده می‌شود.
• کنترل دفع ادرار و مدفوع را ازدست‌داده و نیاز به مراقبت 24 ساعته و استفاده از لوازم بهداشتی مانند پد، پوشک بزرگ‌سال و موارد این‌چنینی هستند.

اما علائم آلزایمر شدید چیست؟ چطور بدانیم که فردی در حال ابتلا به این بیماری است؟

• شخص به‌سختی می‌تواند اطلاعات و خاطرات اخیر را به یاد آورد
• اگر موضوعی را یادداشت نکند، قطعاً آن را فراموش می‌کند
• لازم است حتماً برای تائید اطلاعاتی که در حافظه دارد از شخصی کمک بگیرد تا مطمئن شود که موضوع را به‌درستی به خاطر دارد یا خیر
• یک سؤال را چندین بار می‌پرسید و وقتی به او می‌گویید که این دفعه چندم است که این سؤال را می‌پرسد، جا می‌خورد
• وسایل خود را جا می‌گذارد و این اتفاق به طرز غیرقابل‌توجیهی تکرار می‌شود

اما همه این موارد گفته‌شده برای علائم آلزایمر شدید، مربوط به تغییراتی بودند که در حافظه فرد ایجادشده است.

علائم آلزایمر شدید، می‌تواند با موارد زیر نیز شناسایی شود:

• فرد دیگر کارهای روزمره خود را انجام نمی‌دهد
• فرد به ناگهان موقعیت مکانی و زمانی خود را گم‌کرده و زمانی طول می‌کشد تا متوجه شود در چه زمان و مکانی به سر می‌برد
• فرد در درک عمق و فاصله دچار مشکل می‌شود. این‌یک اختلال بینایی است که برای او رخ می‌دهد. به‌طور مثال نمی‌تواند برای برداشتن وسیله‌ای بر روی میز، دست خود را به میزانی که لازم است دراز کرده و وسیله را بردارد، او فکر می‌کند وسیله نزدیک‌تر یا دورتر از فاصله حقیقی که بقیه می‌بینند است.
• فرد در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل می‌شود
• فرد در حل مسائل روزمره ساده دچار مشکل می‌شود
• فرد در برنامه‌ریزی دچار مشکل می‌شود
• فرد در حال و هوای شخصی و روحی خود دچار تغییراتی می‌شود

مطلب پیشنهادی: #خواص ماهی برای پیشگیری از زوال عقل

انواع آلزایمر

• آلزایمر زودرس

اگرچه آلزایمر اغلب برای افراد بالای 65 سال اتفاق میفتد ولی بسیاری از افراد مستعد این بیماری، در سنین 40 تا 50 سالگی به آن دچار می‌شوند. در چنین شرایطی علم پزشکی می‌گوید که آلزایمر زودرس اتفاق افتاده است.

آلزایمر زودرس به دلیل اتفاقات روزمره و رویدادهای ناگهانی و آسیب‌زننده‌ای که فشار روحی بالایی برای فرد به همراه داشته‌اند، به وقوع می‌پیوندد.

از علائم بارز آن می‌توان به تغییراتی که در حافظه به وجود می‌آید اشاره کرد. فرد با توجه به این‌که بیش از 50 سال سن ندارد، اما موارد ساده‌ای را فراموش می‌کند. حتی ممکن است کلمات را به خاطر نیاورد و برای صحبت کردن به دنبال کلمه‌ای ساده ساعت‌ها به حافظه خود فشار بیاورد.

• آلزایمر کشنده

آلزایمر کشنده، آلزایمر شدیدی است که سال‌ها گریبان بیمار را گرفته و او را در کام مرگ و ذهن او را در کام فراموشی می‌کشاند. با افزایش سن، مغز انسان نیز همانند سایر اندام‌های او سالخورده و خسته شده و تحلیل می‌رود.

آلزایمر کشنده زمانی رخ می‌دهد که بیماری بیشتر مغز را فراگرفته باشد. در چنین مواقعی در علم پزشکی از اصطلاح کوچک شدن مغز استفاده می‌شود؛ زیرا مغز از اندازه طبیعی خود کوچک‌تر شده و حافظه به‌طور کامل مختل شده است.

• آلزایمر مرگبار

اما آلزایمر مرگبار چیست؟ زمانی که روند آلزایمر با شیب سریعی به سمت زوال مغز می‌رود و شرایط نگهداری بیمار هرروز سخت‌تر و شرایط بدنی و مغزی او هرروز وخیم‌تر می‌شود، آلزایمر مرگبار شده است.

زوال مغز با عواقبی همراه است که به‌طور کامل خارج از کنترل فرد بیمار هستند. درواقع او قدرت تفکر را ازدست‌داده و بسیار بیشتر از یک کودک نیازمند مراقب است.

آلزایمر در سالمندان

همان‌طور که گفته شد، آلزایمر صرفاً به دلیل تحلیل رفتن مغز و پیر شدن آن در دوران کهن‌سالی بروز پیداکرده و گریبان فرد را می‌گیرد. ازاین‌رو آلزایمر در سالمندان بسیار شایع‌تر از بروز این بیماری در جوانان است.

اما پیر شدن به این معنا نیست که مغز نیز حتماً پیر شده و فرد را صد درصد به بیماری آلزایمر مبتلا می‌سازد. بسیار دیده‌شده است که افراد سنگ‌انداز با حواسی جمع، از نوه‌های خود مراقبت کرده و از حافظه خود خاطرات بسیار زیادی را دقیق و با جزئیات برای آن‌ها تعریف می‌کنند. پس نمی‌توان گفت که پیری دلیل اصلی ابتلا به این بیماری است، زیرا در این صورت تمام افراد سالمندان جهان باید به فراموشی دچار می‌شدند. این بیماری می‌تواند منشأ ژنتیکی و سابقه خانوادگی نیز داشته باشد. همچنین سبک زندگی فرد در سال‌های جوانی تأثیر بسزایی در بروز این بیماری در روزهای پیری دارد.

مطلب پیشنهادی: #مواد مغذی برای سلامتی سالمندان

برای درمان آلزایمر چه بخوریم

خوراکی‌های بسیار زیادی وجود دارند که از آن‌ها می‌توان برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر استفاده کرد. مغزها، مانند گردو، بادام و فندق همگی منشأ قوی تقویت مغز هستند؛ اما اگر سؤال اینجاست که برای درمان آلزایمر چه بخوریم، باید گفت که:

مواد غذایی که منبع غنی ویتامین‌های E و C هستند، مواردی مانند توت‌فرنگی، بادام و سایر مغزها برای درمان، بهبود یا جلوگیری از پیشرفت آلزایمر تا حدود بسیار زیادی اثربخش هستند. همچنین اسفناج، کلم، کاهو، میوه‌هایی مانند موز و پرتقال، زرده تخم‌مرغ، سیب‌زمینی و غلات ازجمله مواردی هستند که برای فرد مبتلابه آلزایمر بسیار مناسب بوده و از پیشرفت بیماری او جلوگیری می‌کنند.

مطلب پیشنهادی: #خواص اسفناج

سخن پایانی

همان‌طور که گفته شد مصرف مواد غذایی مغذی برای جلوگیری از آلزایمر و درمان آن بی‌تأثیر نیست و چه‌بهتر که در سنین جوانی این رژیم‌های غذایی را مراعات کرده که در پیری دچار آلزایمر نشویم. مشورت با متخصصین تغذیه ما را در این کار کمک می‌کند. بهاره ابوفاضل شاهین شهر یکی از متخصصین خوب تغذیه است که رژیم مخصوص هر فرد را با توجه به شرایط ارائه می‌دهد. پس به سایت #رژیم آنلاین من برنامه غذایی اصولی خود را دریافت کنید.