اوتیسم دقیقا چیست؟

اوتیسم بیماری مادرزادی و‌ ژنتیکی که امروزه بسیار بیشتر از گذشته در بین عوام‌ شناخته و پذیرفته‌شده است؛ اما افراد مشهور غیرمتخصص اعم از بازیگر، چهره‌های مطرح هنری، نویسندگان و بسیاری از افرادی که در بین مردم طرفداران زیادی دارند، درزمینهٔ اطلاع‌رسانی درباره این بیماری و آگاه‌سازی مردم نسبت به اوتیسم تلاش‌های بسیاری کردند. لذا مراکز درمانی و‌ حمایتی کودکان اوتیسم که امروزه در بسیاری از نقاط شهرهای مختلف شاهد آن هستیم، حاصل دسترنج و تلاش افرادی است که ذهن مردم را نسبت به این بیماری آگاه ساخته و علائم، نشانه‌ها و به‌طورکلی طرز برخورد با افراد مبتلابه اوتیسم را در بین عوام جا انداختند.

اوتیسم چیست آیا درمان دارد؟

علت دقیق ابتلا به اوتیسم علیرغم پیشرفت بسیار سریع و جامع علم، همچنان ناشناخته است. حتی نمی‌توان به‌درستی اذعان داشت که این بیماری در دسته بیماری‌های موروثی و ژنتیکی است یا خیر؛ اما بااین‌حال برخی از عوامل مشکوک به اوتیسم به شرح زیر هستند:

- کودک متولدشده با وزن بسیار پایین و غیرطبیعی

- بروز جهش‌های ژنتیکی

- وجود بک فرد مبتلابه اوتیسم در فامیل درجه‌یک

- عدم تعادل در متابولیک

- داشتن سابقه عفونت در مادر باردار

طیف اوتیسم چیست؟

طیف اوتیسم در اصل یک اصطلاح در علم پزشکی است که آن را به‌اختصار ASD می‌نامند. طیف اوتیسم به گستره‌ای از بیماری‌هایی اشاره دارد که طی آن فرد بیمار از برقراری ارتباط نرمال با سایر افراد جامعه ناتوان بوده و مشکلات معاشرتی و تعاملی دارد. جالب است بدانید نسبت مبتلایان به اوتیسم در مردان و زنان ۴ به ۱ است. به این معنی که تعداد مبتلایان به اوتیسم در مردان ۴ برابر زنان است.

تاریخچه اوتیسم

بیش از ۷۰ سال است که اوتیسم در بین مردم شناخته‌شده است. بامطالعه تاریخچه اوتیسم درمی‌یابیم که این بیماری اولین بار در سال ۱۹۰۸ از این واژه برای اشاره به برخی زیرشاخه‌های اسکیزوفرنی استفاده‌شده است. چراکه این دسته از بیماران دچار انزوا و رفتارهای مردم‌گریزی بودند که علم آن روز این علائم را بی‌شباهت به بیماران اسکیزوفرنی نمی‌دانست.

اما در سال ۱۹۴۳ با انجام مطالعات بیشتر بر روی این بیماری، لئو کانر روان‌پزشک آمریکایی با بررسی رفتارهای چند کودک بسیار باهوش اما مبتلابه اوتیسم دریافت که این بیماری محصول انجام رفتارهای پرتکرار در بین این کودکان است که تفاوت‌های زیادی با منشأ و روند بیماری اسکیزوفرنی دارد.

در سال ۱۹۴۴ پزشکان آلمانی نیز وارد این حیطه مطالعاتی شدند. آن‌ها متوجه شدند اوتیسم لزوماً مختص افرادی که از هوش پایینی برخوردارند نیست و اتفاقاً افراد بسیار باهوش اغلب به این بیماری مبتلا هستند. رفتارهای پرتکرار و وسواس گونه ازجمله عادات مبتلایان به بیماری اوتیسم بود که توسط آلمانی‌ها شناخته و‌ بررسی شد.

علائم اوتیسم شدید

درصورتی‌که بیماری بسیار حاد و پیشرفته باشد، علائم اوتیسم شدید را شاهد خواهیم بود.

- مشکلات تکلم و گفتار

- مشکلات رفتاری و حرکتی

- حالت‌های عصبی و کلافه کننده

- مشکلات شناختی

- مختل شدن عملکرد حسی

- بروز رفتارهای تکرارشونده

- بروز مشکلات جسمی

افراد مبتلابه اوتیسم شدید تحمل دریافت چندین حس مختلف را ندارند و درصورتی‌که در معرض چنین عواطف پیچیده‌ای قرار بگیرند، دچار سردرگمی، پرخاش، انزوا و مردم‌گریزی شدید و سایر عواقب می‌شوند.

اوتیسم در بزرگ‌سالی

اوتیسم در بزرگ‌سالی نیز مشکلاتی را برای فرد بالغ به همراه دارد، کودک مبتلابه اوتیسم با بزرگ شدن اگرچه نسبت به بدن و عواطف خودآگاهی بیشتری کسب می‌کند اما بازهم در برخورد با اجتماع مشکلاتی را تجربه می‌کند.

برخی از رایج‌ترین این اتفاقات به شرح زیر است:

- دارای دوستان اندکی است (کمتر از سه نفر)

- در روابط عاطفی خود مشکلاتی دارد

- قادر به پردازش حسی نیست

- عدم توانایی در همدردی کردن با دیگران

- امکان وجود اختلال در گفتگو و تکلم

- دارای علایق غیرعادی و غیر رایج در جمع

- دارای حرکات تکراری است

- دارای اضطراب

آزمایش اوتیسم چیست؟

سه نوع تست و آزمایش اوتیسم وجود دارد که از استاندارد طلایی جهانی جهت تشخیص اوتیسم برخوردار است. یکی از رایج‌ترین این تست‌ها، ADI-R نام دارد. این تست با ارائه فهرستی از سؤالات و دریافت پاسخ آن‌ها از والدین و اطرافیان کودک، می‌تواند تشخیص دهد که آیا کودک به اوتیسم مبتلا است یا خیر. همچنین پزشک متخصص با توجه به این تست می‌تواند اعلام نماید که میزان ابتلای کودک به اوتیسم تا چه حد است.

روش‌های درمانی اوتیسم

روش‌های درمانی اوتیسم اقسام گوناگونی دارد. ممکن است یک پزشک متخصص با توجه به هر یک از حالات بیماری و همچنینی با توجه به سن بیمار خود، یک یا چند مورد از انواع روش‌های درمانی اوتیسم را در دستور کار خود قرار دهد. برخی از رایج‌ترین و کارآمدترین روش‌های درمانی اوتیسم به شرح زیر است:

- زنجیره سازی رفتار

در این روش چند رفتار ساده کودک یا فرد مبتلابه اوتیسم را به‌صورت زنجیروار به یکدیگر متصل ساخته و یک رفتار پیچیده‌تر را حاصل می‌شوند. این رفتارهای ساده با در نظر داشتن حصول معاشرت راحت‌تر فرد بیمار با اجتماع اطرافش گزینش می‌شود.

برای مثال پوشیدن کامل یک شلوار به‌طورکلی یک رفتار پیچیده برای کودک مبتلابه اوتیسم محسوب می‌شود؛ اما چنانچه آن را به مراحل ساده‌تر تفکیک کنیم کودک مبتلابه اوتیسم آن را درک کرده و به حافظه می‌سپارد:

• پای راست را درون شلوار قرار دادن
• پای چپ را درون شلوار قرار دادن
• شلوار را تا زانو بالا کشیدن
• شلوار را تا کمربالا کشیدن
• بستن زیپ شلوار
• بستن دکمه شلوار

- شکل‌دهی رفتار

 پزشکان معتقدند که همه رفتارهای پیچیده از شکل گرفتن رفتارهای ساده حاصل‌شده است. آن‌ها بر همین اساس یکی از رفتارهای کودک مبتلابه اوتیسم که بیشترین شباهت به رفتار موردپسند در جامعه دارد را برمی‌گزینند و از طریق شکل دادن به آن، این رفتار را به رفتاری مناسب‌تر برای برقراری ارتباط با جامعه اطراف کودک تبدیل می‌کنند.

- تقویت منفی

بر اساس این روش، زمانی که کودک مشغول به انجام رفتاری نامطلوب می‌گردد، با یک حرکت منفی مانند تولید یک‌صدای بلند، حواس او را از این رفتار نامطلوب به صدا معطوف می‌سازیم. درواقع این‌یک شیوه بازدارنده است.

- افتراقی

در این روش، یک رفتار مطلوب کودک مبتلابه اوتیسم را پررنگ کرده و آن را تقویت می‌کنیم تا جایگزین رفتارهای نامطلوب شود.

- تقویت مثبت

این همان شیوه مرسوم تشویقی است که برای همه کودکان استفاده می‌گردد. درواقع کودک با دریافت تشویق و تمجید سعی در تکرار رفتار مثبت خود دارد.

و در آخر باید گفت ازآنجاکه یکی از مشکلاتی که اوتیسمی ها با آن درگیر هستند، پرخوری است و برای جلوگیری از چاقی مفرط این بیماران داشتن یک #رژیم من، رژیم اختصاصی را دریافت کنید.