سکته مغزی و عوارض ناشی از آن!

سکته مغزی یکی از بزرگترین واهمه‌های انسان در عصر حاضر است. سبک زندگی پرخطر و سپری کردن زندگی در دنیایی سرشار از آلاینده‌ها، مواد شیمیایی مضر و روزمرگی مملو از استرس و نگرانی سبب شده‌است تا از گوشه کنار شاهد مرگ بسیاری از افراد بر اثر سکته مغزی باشیم. همچنین به کرات می‌شنویم که در بستگان و نزدیکانمان افرادی بر اثر سکته مغزی دچار عارضه‌ها و آسیب‌های جبران‌ناپذیری شده‌اند که ادامه زندگی را برای آن‌ها دشوار ساخته است. از این رو بد نیست قدری بیشتر درباره سکته مغزی، علل ایجاد این حادثه، عوارض ناشی از آن و راه‌های پیشگیری از بروز آن مطالعه کرده و اطلاعاتی را کسب نماییم.

انواع سکته مغزی

شاید جالب باشد بدانید که سکته مغزی انواع مختلفی دارد. در ادامه نام و توضیح مختصری از هر یک از انواع سکته مغزی را ارائه می‌دهیم.

• سکته مغزی ایسکمی گذرا

به این نوع سکته، TIA نیز گفته می‌شود که درواقع مخفف Transient Ischemic Attack است. شبکه سکته یا TIA درواقع حاکی از هرآنچه سبب قطع جریان خون سالم در مغز می‌شود بوده و به عبارتی اشاره به لخته شدن خون در مغز دارد. دلیل وجود عنوان گذرا در نام این سکته آن است که این حالت موقت بوده و به سرعت رد می‌شود. درواقع لخته خون در یک لحظه جریان خون در مغز را متوقف و سپس آن را به حالت قبلی بازمی‌گرداند.

• سکته ایسکمی

در این وضعیت، لخته خون سبب بروز رسوب در جداره رگ‌های مغزی شده و درست مانند زمانی که سکته قلبی رخ می‌دهد عمل می‌کند. به این حالت آمبولی نیز گفته می‌شود. در این حالت، لخته خون از یک قسمت دیگر بدن به مغز وارد می‌شود. جالب است بدانید که 15 درصد از آمبولی‌های مغزی در اثر عدم عملکرد صحیح قلب رخ می‌دهد.

برخلاف حالت قبلی این نوع از سکته بدون درمان و به صورت خود به خودی برطرف نمی‌شود.

• خونریزی مغزی

این حالت، به زمانی گفته می‌شود که یکی از رگ‌های اصلی مغز پاره شده و خون در بافت مغز پخش شود. البته خونریزی مغزی خود سه حالت مختلف دارد:

• آنوریسم
• بدشکلی شریانی وریدی
• فشارخون بالا

سکته مغزی شدید

برخلاف سکته مغذی گذرا، علائم سکته مغزی شدید بسیار متفاوت است. چرا این سکته به صورت کاملا ناگهانی و بدون داشتن علائم اولیه بروز پیدا می‌کند. هرگاه خون رسانی به مغز با مشکل مواجه شود، سکته مغزی رخ می‌دهد اما این سکته می‌تواند گاهی بدون بازگشت بوده و منجر به مرگ مغزی شخص شود. چرا که پس از عدم خون رسیدن به مغز، سلول‌های زنده شروع به از بین رفتن می‌کنند و ارسال فرمان به سایر اندام‌های بدن را با مشکلاتی مواجه می‌سازند.

اگرچه باز هم با انجام اقدامات به موقع اورژانسی می‌توان تا حدود بسیار زیادی از بروز مرگ در افرادی که دچار سکته مغزی شدید شده‌اند جلوگیری کرد. علائم به شرح زیر هستند:

• سردرد شدید به طوری که فرد هرآنچه در حال انجامش بود را متوقف ساخته و به ناگهان تمام حواسش متوجه این سردرد می‌شود
• سرگیجه شدید که می‌تواند منجر به عدم توانایی در حفظ تعادل شود، بسیاری از افراد در چنین شرایطی بر زمین افتاده و به دلیل برخورد سر با اجسام تیز یا سفت دچار مشکلات جدی‌تری می‌شوند
• استفراغ
• بروز گرفتگی در گردن
• تاری دید شدید به طوری که فرد قادر به ادامه حرکت نیست

علائم سکته مغزی

علائم سکته مغزی گذرا به شرح زیر است:

• مورمور شدن ناگهانی
• از دست دادن آنی و موقت تمرکز و هوشیاری
• بروز آنی و گذرای سرگیجه
• سردرد ناگهانی شدید
• احساس طعم عجیب و غیرعادی در دهان
• عصبانیت بی دلیل و یا واکنش نشان دادن عجیب به بروز مواردی کوچک
• احساس بوی عجیب و غیرعادی در مشام
• تغییر در بینایی، بروز دوبینی یا تاری دید
• از دست دادن موقت و آنی تعادل
• از یاد بردن کلمات و یا مشکل در تکلم به صورت موقت و ناگهانی

با داشتن یک یا دو مورد از این علائم نگران نباشید، بروز مکرر چند نمونه از این علائم نشانه خطرناکی است که نیازمند تحت نظارت یک پزشک بودن است.

علائم سکته مغزی در جوانان

برخلاف باور عموم، جوانان نیز به اندازه میانسال‌ها در خطر سکته مغزی هستند. آنچه میان این دو بازه سنی تفاوت ایجاد می‌کند سرزنده بودن و آمادگی جسمانی جهت دریافت درمان و پاسخ و واکنش نسبت به این سکته مغزی است. علائم سکته مغزی در جوانان نیز مانند آنچه گفته شد رویت می‌شود با این تفاوت که جوان به دلیل توانایی بدن بالاتری که نسبت به یک میانسال دارد، دیرتر متوجه علائم شده و همین موضوع سبب افزایش مرگ و میر در جوانان بر اثر سکته مغزی می‌شود.مصرف دخانیات که این روزها بیش از پیش در بین جوانان رایج شده است نیز یکی دیگر از عوامل افزایش آمار سکته مغزی در این بازه سنی شده است.

عوارض سکته مغزی

یک Gold Time یا بازه زمانی طلایی از زمان بروز سکته مغزی تا زمان دریافت درمان وجود دارد که در صورت عدم استفاده از این بازه طلای فرد ممکن است دچار آسیب‌های ماندگار جدی و یا مرگ شود. از زمان بروز سکته تا 4 ساعت فرصت است که بیمار را به حالت طبیعی خود بازگردانیم هرچه این زمان بیشتر باشد بیمار به مرگ یا ادامه حیات با آسیب‌های جدی بی‌بازگشت نزدیکتر می‌شود.

در بسیاری مواقع فلجی یا اختلال حرکتی در بیماری که دچار سکته مغزی شده است بروز می‌دهد. این موارد را می‌توان تا حد زیادی با فیزیوتراپی برطرف ساخت اما از آنجایی که این مشکلات ناشی از عملکرد عضله یا مفصل نیستند و به دلیل عدم فرمانبرداری درست از مغز حاصل شده‌اند، این موارد نیز زیاد نمی‌تواند راهکار مناسبی باشد.

اما اینکه با یک پاسخ مطلق نسبت به پرسش آیا سکته مغزی خوب ‌می‌شود، واکنش نشان دهیم نیز کار درستی نیست. چرا که بسیاری از بیماران سکته مغزی پس از دریافت درمان بهبود یافته‌اند و بسیاری نیز تا سال‌ها بعد بر روی ویلچر یا تخت بیمارستان قرار گرفته و یا در منزل بستری شده‌اند.

سکته مغزی و کما

چه رابطه‌ای میان سکته مغزی و کما وجود دارد؟ به دلیل کاهش فعالیت مغز و بروز اختلال در عملکرد آن، فرد هوشیاری خود را از دست داده و به کما می‌رود. لذا بسیار شایع است که فردی پس از سکته مغزی به کما رفته و روند درمان را با اختلال و دشواری مواجه سازد.

بیدار کردن و بازگرداندن بیماری که به کما رفته است به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست. لذا در صورت بروز چنین عارضه‌ای چاره‌ای جز صبر برای به هوش آمدن بیمار وجود ندارد. در برخی مواقع این صبر از چندساعت تا چندین سال به طول می‌انجامد. گفته می‌شود از نظر احساسی صدمات ناشی از به کما رفتن فردی برای بستگان او بسیار بیشتر از زمانی است که بدانند او فوت شده و دیگر در قید حیات نیست.

درمان سکته مغزی

داروی جدید درمان سکته مغزی

علم پزشکی همواره به دنبال پیدا کردن راهی برای رهایی از بیماری‌هایی است که هر روز تعداد بیشتری از انسان‌ها را از پا در می‌آورد. داروی جدید درمان سکته مغزی، دارویی است که از بروز لختگی در خون جلوگیری کرده و شریان را شفاف و تمیز نگاه می‌دارد. اگرچه مصرف این دارو توام با عدم رعایت سبک زندگی سالم هرگز تضمینی بر عدم بروز سکته مغزی نیست اما این قبیل داروها تا حد زیادی انسان را نسبت به ادامه حیات و برخورداری از درمان‌های به‌روز و معتبر امیدوار کرده است. داروی TPA یکی از جمله داروهایی است که در این زمینه به وجود آمده و به توسعه تجاری رسیده است.

درمان گیاهی سکته مغزی

گیاهان دارویی که منجر به رقیق شدن و پاکسازی خون می‌شوند، راهی برای درمان گیاهی سکته مغزی هستند. به خوبی می‌دانیم که سکته مغزی به دلیل اختلال در خون رسانی به مغز پدیدار می‌شود. لذا مصرف چای سبز، میوه‌هایی مانند توت فرنگی، سبزیجات سبز رنگ و سیب همگی می‌توانند به نوعی درمان گیاهی سکته مغزی به حساب آیند. البته پیشنهاد می‌شود از این موارد جهت جلوگیری از سکته مغزی استفاده شود.

مصرف موادغذایی سالم در طول سالیان متوالی باعث سالم ماندن تمامی ارگان های بدن شده و از بروز خیلی از عوارض مانند سکته مغزی و قلبی جلوگیری می کند. پس چه بهتر که رژیم سالم و درستی را در پیش بگیریم که دچار چنین بیماریهایی نشویم. متخصصین سایت #رژیم من این مطلب را به وضوح خواهید دید.