بیماری اگزما چیست و چگونه درمان می‌‌شود؟

در بیماری اگزما (آماس پوست)، پوست دچار خارش، قرمزی، التهاب و پوسته ریزی می‌شود. گرچه پزشکان هنوز دلایل بروز این عارضه را نمی‌دانند؛ اما این بیماری معمولاً در افرادی که حساسیت (آلرژی) دارند، بیشتر بروز می‌کند. بیماری اگزما گاهی ریشه‌ی ژنتیکی دارد و ممکن است در بین اعضای یک خانواده شایع باشد . اگزما با قرمزی و تاول‌هایی شروع می‌شود که حاوی مایع روشن و قرمز است و باکتری‌ها را بالا می‌برد. وقتی تاول‌ها می‌ترکد مایع درون آن جاری می‌شود. در اگزمای مزمن، تاول‌ها برجستگی کمتری دارند و پوست ضخیم است. اگزما تقریباً همیشه همراه با خارش است. بیماری اگزما، کهیر پوستی و … از عارضه‌های شایع در میان افراد است، اما واگیردار نبوده و معمولاً مهلک نیست. بااین‌حال، می‌تواند موجب ناراحتی و پریشانی شما گردد. ترکیبی از اقدامات خود مراقبتی و مصرف دارو می‌تواند در درمان اگزمای پوستی به شما کمک کند..

انواع اگزما

ظاهر هرکدام از انواع اگزما ممکن است کمی باهم فرق داشته باشد و در قسمت‌های مختلفی از بدن بروز کند. شایع‌ترین انواع اگزمای پوستی عبارت‌اند از:

1. اگزما پوستی آتوپیک (اگزما): به‌طورمعمول در مراحل ابتدایی بیماری اگزما، قرمزی پوست بدن و ضایعات خارش‌دار ظاهر می‌شود، درحالی‌که پوست قسمت‌های داخل آرنج، پشت زانوها و جلوی گردن کشیده می‌شود. خاراندن و خراشیدن این ضایعات می‌تواند موجب ترشح مایع و پوسته ریزی آن‌ها گردد. افراد مبتلابه اگزمای پوستی اتوپیک، ممکن است به‌طور موقت با مصرف داروهای سبک احساس بهبودی کنند، اما این بیماری دوباره عود خواهد کرد.
2. اگزمای تماسی: این ضایعات در مناطقی از بدن بروز می‌کند که در تماس با مواد تحریک‌کننده پوست و یا موادی که موجب واکنش حساسیتی می‌شود (مانند پیچک سمی) قرارگرفته است. این ضایعات قرمز همراه با سوزش یا خارش است و ممکن است به تاول تبدیل شوند.
3. اگزمای پوستی سبورئیک: این عارضه باعث بروز لکه‌های فلس دار، قرمزی پوست و شوره سر پایدار می‌شود. این حالت معمولاً  در مناطق چرب بدن مانند صورت، بالای قفسه سینه و کمر بروز می‌کند. این بیماری می‌تواند یک عارضه طولانی‌مدت باشد که به‌طور متناوب دارای دوره بهبودی و عود مجدد است.
4. درماتیت سوزش‌آور: زمانی اتفاق می‌افتد که پوست به‌طور مکرر در معرض شستشوی بیش‌ازحد و یا مواد سمی قرار می‌گیرد.

دلایل اگزما

اگزما یک بیماری پوستی مزمن، اما قابل‌کنترل است که با شناسایی دلایل اگزما و کنترل محرک‌ها، علائم این بیماری را می‌توان کنترل کرد. در ادامه این مطلب دلایل اگزما و راه‌حل‌هایی برای مقابله با آن‌ها را پیشنهاد می‌شود.

•  حساسیت‌های غذایی: بعضی از غذاها باعث ایجاد یا تشدید اگزما می‌شوند. ممکن است بلافاصله (با تأخیر)، اگزما ایجاد کنند و یا اگر دچار اگزما باشید، آن را تشدید کنند... پرهیز از غذاهایی که اگزما را تحریک می‌کنند، به‌احتمال‌زیاد در بهبود علائم مؤثر هستند و باعث کاهش اگزما می‌شوند. مصرف غذاهای متفاوت بر روی افراد مختلف، باعث اگزما می‌شود و این علائم بر روی هر فرد متفاوت عمل می‌کند... اما درمجموع غذاها و مواد غذایی که به‌طور شایع باعث ایجاد حساسیت می‌شوند، عبارت‌اند از:

1. آجیل (هر دو نوع زمینی و درختی)
2. غذاهای دریایی و صدف
3. شیر گاو
4. سویا
5. تخم‌مرغ
6. گندم

• پوست خشک: خشکی پوست هم می‌تواند یکی از دلایل اگزما باشد. ممکن است پوست شما براثر مرطوب نبودن هوا، استفاده بیش‌ازحد از آب خیلی گرم و همچنین کمبود مراقبت روزانه، خشک شود.
•  عوامل استرس‌زای عاطفی و احساسی: استرس علت اصلی اگزما نیست، اما عوامل استرس‌زا می‌توانند بر تحریک اگزما تأثیرگذار باشند. استرس باعث تحریک پوست، سیستم ایمنی و سایر دستگاه‌های بدن شده و درنتیجه می‌تواند اگزما را شدیدتر کند.
• عوامل تحریک‌کننده: تماس با برخی مواد شیمیایی و مواد تحریک‌کننده، می‌تواند محرک اصلی و یکی از دلایل اگزما باشد. این مواد شامل عطرها، رنگ‌ها و انواع مواد شیمیایی است که برای نظافت بدن یا خانه خود از آن‌ها استفاده می‌کنید
• مواد حساسیت‌زای موجود در هوا: این مواد که از طریق استنشاق وارد بدن می‌شوند، با واکنش سیستم ایمنی مواجه شده که این امر می‌تواند علت اگزما باشد. مواد حساسیت‌زای موجود در هوا عبارت‌اند از: گرده، شوره حیوانات خانگی، گردوخاک، دود و کپک و قارچ.
• تعریق: تعریق هم می‌تواند یکی از دلایل اگزما و تحریک آن باشد. عرق کردن نه‌تنها به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند، بلکه بر رطوبت پوست و نحوه عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز تأثیرگذار است. بدن شما ممکن است به تعریق حساسیت داشته باشد؛ که در این شرایط اگزما تشدید می‌شود.
• درجه حرارت بسیار بالا یا بسیار پایین: غالباً در هوای خیلی گرم یا خیلی سرد اگزما تشدید می‌شود. معمولاً در پاییز و  زمستان، سرما رطوبت بدن را کاهش می‌دهد و می‌تواند باعث خشکی پوست شود. در تابستان‌ها هم گرمای هوا موجب تعریق بیش‌ازحد طبیعی بدن می‌شود.
• هورمون‌ها: هورمون‌ها می‌توانند یکی از عوامل ایجاد اگزمای پوستی شوند. این مورد در خانم‌ها شایع‌تر است. نوعی از اگزما به نام درماتیت خود ایمنی پروژسترون وجود دارد که می‌تواند بر اساس چرخه قاعدگی تشدید شود؛ اما این وضعیت بسیار نادر است
• عفونت: اگرچه عفونت نیز جزء دلایل اگزما نیست اما باکتری‌ها می‌توانند از پوستی که دچار اگزما شده است، به داخل بدن نفوذ کنند. سرخی بیش‌ازاندازه یا مرطوب شدن پوست می‌تواند نشانه ایجاد عفونت پوستی باشد. سطح پوستی که به دلیل اگزما بازشده است، راهی مناسب برای ورود انواع ویروس‌ها، از جمله ویروس هرپس، به داخل بدن است. این ویروس‌ها می‌توانند باعث ایجاد تاول‌ بر روی پوست شما بشوند.
• مصرف دخانیات: استعمال تنباکو می‌تواند با تحریک پوست، اگزما را تشدید کند.پژوهش ها در این مورد  نشان می‌دهد که مصرف دخانیات و اگزمای دست باهم مرتبط هستند.

درمان اگزما

درمان اگزما از نوع خفیف آن  ممکن است به کمپرس آب ولرمی که بعدازآن در هوای اتاق تبخیر شود کافی باشد. اگزمای مزمن هم می‌تواند با شست‌وشو با آب و بعدازآن مصرف مرطوب‌کننده (کرم مرطوب‌کننده یا لوسیون) بهبود پیدا کند. اگزمای خفیف می‌تواند با کرم بدون نسخه ۱ درصد هیدروکورتیزون به‌صورت مؤثر درمان شود. کرم بتامتازون یک کورتیکواستروئید موضعی قوی است که به‌عنوان استروئیدهای موضعی شناخته‌شده است. از استروئیدهای موضعی علاوه بر خاصیت مرطوب‌کنندگی (نرم‌کننده‌ها) برای درمان بیماری‌های التهابی پوست مانند اگزما و درماتیت استفاده می‌شود. بتامتازون با کاهش التهاب، خارش و قرمزی علائم مشکل پوستی را تسکین می‌دهد. بتامتازون یک درمان قطعی برای اگزما نیست، اما به تسکین علائم کمک می‌کند.

آگاهی از اینکه چه عاملی باعث حساسیت دست شما شده و مراقبت از پوست دست در خانه و محل کار، می‌تواند شمارا در برابر خارش پوست دست محافظت کند. برخی از روش‌ها برای کنترل و درمان اگزما بی‌تأثیر نیست که این روش‌ها شامل:

• شستن بدن با آب ولرم
• خشک‌کردن دست‌ها و استفاده از مرطوب‌کننده
• از تمیزکننده‌های بدون الکل و آنتی باکتریال استفاده نکنید.
• استفاده از دستکش‌های نخی زمانی که کارهای روزمره خانه را انجام می‌دهید.
• در زمان کار با مواد غذایی مانند سیب‌زمینی، پیاز، فلفل، گوشت و میوه‌های اسیدی مانند گوجه و مرکبات از دستکش‌های یک‌بارمصرف استفاده کنید.
• ظرف‌ها و لباس‌ها را با دست نشویید. اگر امکان استفاده از یک ماشین ظرف‌شویی یا لباسشویی را ندارید، این کار را زیر شیر آب و با استفاده از یک دستکش ساق بلند انجام داده و از نفوذ آب داغ به دست خود جلوگیری کنید.

آیا اگزما واگیردار است ؟

همیشه این سؤال مطرح می‌شود که آیا اگزما واگیردار است؟ باید گفت خیر اگزما واگیردار و مسری نیست، اما بیماری پوستی می‌تواند به‌راحتی آلوده شود – چه از پوست خشک که خیلی راحت ترک می‌خورد و چه از خارش پوست که فرد خراشیده می‌شود تا زمانی که خونریزی کند. در اگزما، موانع پوستی، به‌ویژه هنگامی‌که واقعاً ملتهب است، عملکرد خوبی برای جلوگیری از باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها ندارد. سپس، در صورت تماس با باکتری‌ها، ممکن است باعث عفونت پوستی شود. ظاهر پوست آلوده متفاوت خواهد بود، اما ممکن است باعث ایجاد پوسته طلایی در بالای پوست و تاول زدن شود. وقتی باکتری‌های حاصل از پوست آلوده به پوست شخص دیگری منتقل می‌شوند، اگزمای آلوده قابل‌انتقال است. علاوه بر این، تاول‌های باز تنها راه گسترش عفونت نیستند. اگر اعتقاددارید که به عفونت پوستی مبتلا شده‌اید، بنابراین دچار عارضه‌ای نمی‌شوید و آن را به شخص دیگری منتقل نمی‌کنید، مراجعه به درمان مهم است چراکه با دارو‌های خوراکی و یا موضعی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا آستروئیدها ممکن است درمان شوید. اگر دچار هرگونه اگزما شده‌اید و احساس ناراحتی می‌کنید، به‌خصوص اگر فکر می‌کنید عفونت پوستی دارید، برای تعیین علت به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا زودتر راه‌های درمان را در پیش‌گرفته و از این بیماری خلاص شوید.

همان‌طور که گفته شد مواد غذایی یکی از عوامل تشدید اگزما هستند و باید مصرف این مواد برای افرادی که مستعد اگزما هستند کنترل شود؛ پس چه‌بهتر که برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و بدون دردسر به یک مشاور مراجعه کرده تا از رژیم‌های غذایی درست و اصولی بهره‌مند شوید. پیشنهاد ما به شما مراجعه به سایت #رژیم من است.