سوء تغذیه و بیماری های ناشی از سوء تغذیه !

سوء تغذیه شاید یکی از بیماری‌هایی باشد که کمتر در اطرافیان خود مشاهده کرده باشیم؛ با این وجود می‌دانیم هنوز در کشورهایی از جهان، بسیاری از افراد بر اثر سوء تغذیه و عدم دسترسی به غذای کافی و سالم جان خود را از دست می‌دهند. با این‌حال ممکن است بسیاری از علائمی که در برخی از افراد به‌وجود می‌آید، به دلیل عدم دریافت مواد مغذی کافی از #غذای رژیمی باشد که حالتی مشابه با سوء تغذیه ایجاد می‌کند. در این مطلب از ابوفاضل شاهین شهر می‌خواهیم بگوییم سوء تغذیه چیست و بیماری‌ های ناشی از سوء تغذیه همچون کواشیورکور کدام‌ هستند؛ پس تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

سوء تغذیه چیست ؟!

با توجه به پیشرفت‌های جهان امروزه شاید برای شما هم سوال باشد که واقعا سوء تغذیه چیست؟

علیرغم توسعه زیاد صنایع در جهان، هنوز هم در  بسیاری از کشورهای در حال توسعه  یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مربوط به تغذیه، قحطی و کمبود مواد غذایی لازم برای سوخت‌وساز بدن یا همان سو تغدیه است و همچنان سوءتغذیه در همه کشورهای جهان با نمودهای گوناگون همچون چاقی، بدخوری یا کم‌خوری دیده می‌شود. بر پایه آمار سازمان بهداشت جهانی، سوءتغذیه بزرگ‌ترین عامل مرگ‌ومیر کودکان و تهدیدکننده سلامت عمومی در جهان است.

کمبود غذا اغلب به معنی پایین بودن کیفیت و ارزش غذایی تغذیه و مربوط به قیمت بالای غذا و فقر جوامع است. کمبود شیردهی ممکن است منجر به سوءتغذیه شود. بیماری‌های عفونی مانند ورم معده و روده، ذات‌الریه، مالاریا و سرخک که نیازهای غذایی را افزایش می‌دهند نیز می‌توانند باعث سوءتغذیه شوند. سوء تغدیه در واقع اصطلاحی برای هر دو مصرف ناکافی یا بیش از اندازه مواد غدایی است که خود ناکافی بودن مصرف غذایی می‌تواند به کم بودن حجم غذای مصرفی و یا پایین بودن و متعادل نبودن انواع گروه‌های غذایی مانند پروتئین تقسیم شود.

 

 

بیماری های ناشی از سوء تغذیه

کمبود غذا و یا نامتوازن بودن گروه‌های غذایی مصرف شده و حتی زیاد مصرف کردن غذا هر ۳ می‌توانند بیماری‌ها و مشکلات زیادی را برای بدن ایجاد کنند؛ اما بیماری های ناشی از سوء تغذیه چیست؟

 بیماری‌هایی که سوء تغدیه می‌تواند ایجاد کند؛ می‌توانند از دوران جنینی داخل رحم به علت کمبود مواد غذایی و ریز مغذی‌هایی مانند ویتامین‌ها شروع شوند و همچنین در دوران کودکی و بزرگسالی شروع شده ویا ادامه یابند و به‌جز در سلامت جسمی فرد، روی موقعیت تحصیلی و اجتماعی او نیز اثر بگذارند .

سوء تغذیه می‌تواند برخی بیماری‌ها مانند سرخک، سینه‌پهلو و اسهال را تشدید کرده ویا پیش از آنکه  موجب تشدید آن‌ها شود، موجب ایجاد آن‌ها بشود.

همچنین سوء تغذیه ناشی از کمبود پروتئین و یا ریز مغذی‌های دیگر می‌توانند باعث مشکلات مختلفی از جمله :

• کمبود ویتامین آ: سبب خشکی چشم، شب کوری، افزایش خط عفونت
• کمبود روی: از دست رفتن اشتها، عدم رشد، تاخیر در بهبود زخم‌ها، ریزش مو، اسهال
• کمبود آهن: نقص عملکرد مغزی، ایجاد مشکل در تنظیم دمای بدن، اختلال معده
• کمبود ید: بزرگ شدن غده‌ی تیروئید (گواتر)، کاهش تولید هورمون‌های تیروئید، مشکلات رشد و تکامل به‌خصوص در کودکان

شوند. همچنین سوء تغذیه‌ای که به علت استفاده بیش از حد مواد غذایی مانند برخی بیماری‌های عصبی از جمله پرخوری عصبی ویا پرخوری جهت افرایش وزن باشد نیز باعث بسیاری از بیماری‌ها نظیر مشکلات کبدی و حرکتی ناشی از اصلی‌ترین عارضه آن که چاقی است شود. همچنین می تواند باعث بیماری‌های قلبی و عروقی ویا دیابت شود.

 

 

علائم سوء تغذیه در کودکان

علائم سوء تغذیه در کودکان می‌تواند با علائم سوء تغذی در بزرگسالان یکسان باشد. تنها موضوعی که سبب تفاوت بین این دو گروه است، این است که ایجاد سوء تغذیه در کودکان آن‌ها را با مشکل رشد روبه‌رو می‌کند؛ اما در بزرگسالان این مسئله رخ نمی‌دهد. علائم سوء تغذیه در کودکان و بزرگسالان شامل #کاهش وزن، از دست دادن حجم چربی و عضله به دلیل استفاده از پروتئین آن‌ها، گونه‌های تو خالی و گودی چشم، شکم باد کرده به دلیل ادم ناشی از کمبود پروتئین، خشکی پوست و مو، تاخیر در درمان زخم‌ها و جوش خوردن پوست، خستگی، دشواری برای تمرکز، بی‌قراری و حتی افسردگی و اضطراب اشاره کرد.

مواردی که گفته شد از بیماری‌ های ناشی از سوء تغذیه محسوب می‌شوند که ممکن است در دراز مدت حتی سبب بروز علائم وخیم‌تری شود.

 

 

کواشیورکور

کواشیورکور یک شکل شدید از سوء تغذیه است که به دلیل کمبود پروتئین در رژیم غذایی ایجاد می‌شود. این کمبود پروتئین، سبب ایجاد علائمی می‌شود که اعلب با شدت یافتن این بیماری قابل مشاهده هستند و حتی در اوایل دوره‌ ایجاد سوء تغذیه پروتئینی، نمی‌توان آن را از طریق آزمایش خون و تعیین سطح آلبومین سرم نیز تشخیص داد.

از علائم کواشیورکور می‌توان به عدم رشد کافی جسمی و افزایش وزن کودکان اشاره کرد. همچنین ضعف و لاغری و علائم عصبی همچون بی‌قراری، پرخاشگری ویا برعکس بی‌احساسی از علائم کمبود پروتئین در بدن هستند. این بیماری سبب ایجاد ادم و ورم بافت‌ها می‌شود که ابتدا در اندام‌های تحتانی و در فرم شدید آن در سایر اندام‌ها نیز دیده می‌شود. رنگ پوست در کواشیورکور تغییر می‌کند و فرد رنگ‌پریده شده و پوست وی به‌صورت پوسته پوسته درمی‌آید. همچنین خشکی پوست لب، التهاب ملتحمه چشم، ایجاد لکه در چشم و همچنین از دست دادن اشتها، استفراغ و اسهال از علائم دیگر کواشیورکور است.

کواشیورکور می‌تواند سبب ایجاد بیماری‌هایی شود که در نهایت فرد را از نظر جسمی ضعیف‌تر می کنند. این بیماری‌ها شامل کاهش سیستم ایمنی و قدرت مقابله با عوامل بیماری‌زا، ایجاد #کبد چرب، کم‌خونی، کاهش انسولین در خون، کاهش اوره خون و ادم است.

کواشیورکور اغلب در کودکانی که در سنین دو تا پنج سال هستند دیده می‌شود و می‌تواند حتی در پی از شیر گرفته شدن و عدم دریافت پروتئین کافی پس از آن، بروز کند.

 

 

پیشگیری از سوء تغذیه

سوء تغذیه یک حالت ایجاد شده در بدن است که ناشی از عدم دریافت مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی از رژیم غذایی است که تنها دلیل آن، عدم توانایی در تامین غذا نیست. برخی از افراد به دلیل مشکلاتی که در غذا خوردن دارند و ممکن است ناشی از بیماری‌های گوارشی باشد و افرادی که به دلایل عصبی همچون وسواس، نمی‌توانند غذا میل کنند نیز به فرم خفیف تا شدید سوء تغذیه دچار می‌شوند. همچنین افرادی که به دلیل رژیم‌های غذایی نادرست، انواع مواد مغذی رژیم غذایی خود را محدود کرده‌اند، انواع علائم سوء تغذیه در بزرگسالان را تجربه می‌کنند که شامل ریزش مو، مشکلات عصبی همچون افسردگی ویا پرخاشگری، عوارض پوستی و... هستند.

به همین دلیل لازم است برای پیشگیری از سوء تغذیه، از رژیم‌های لاغری اصولی پیروی کنید که سلامت شما را در اولویت قرار دهند. پس چنانچه هنوز رژیم غذایی صحیحی ندارید ویا به دلیل امتحان کردن انواع رژیم‌های غیراصولی با مشکلاتی روبه‌رو شده‌اید؛ همین حالا بر روی #ابوفاضل شاهین شهر کلیک کنید.